متدولوژي اسكرام يكي از مهم‌ترين و البته محبوب‌ترين روش‌هاي مديريت پروژه در جهان است. متد اسكرام چيست و چگونه از آن استفاده كنيم؟

مي‌كند.

متدولوژي اسكرام كه در اينجا از آن صحبت مي‌كنيم، بيشتر توسط تيم‌هاي پيشرفت نرم‌افزار استفاده مي‌شود و قوانين و درس‌هايش براي تمامي پروژه‌هاي كاري قابل استفاده است؛ همين يكي از دلايل محبوبيت بسيار متد اسكرام است.

روش اسكرام يا متدولوژي اسكرام به عنوان يك چارچوب مديريت پروژه از سري روش‌هاي تفكر Agile (چابك)، مجموعه‌اي از جلسات، ابزارها و قوانيني را تعريف مي‌كند كه به مديريت پروژه كمك مي‌كند. 

به طور كلي در جواب اسكرام چيست مي‌توان گفت اسكرام چارچوبي Agile يا چابك براي پيشرفت، انجام و پيشبرد پروژه‌هاي پيچيده است كه اوايل بيشتر براي مديريت پروژه‌هاي نرم افزاري استفاده مي‌شد. اما از آنجايي كه يادگيري آن آسان و كار با آن راحت است، امروزه در بخش‌هاي ديگر از جمله تيم‌هاي تحقيقاتي، فروش، بازاريابي و فناوري‌هاي پيشرفته استفاده مي‌شود.

متدولوژي اسكرام جزئيات دقيق و روش مشخصي براي انجام كار نمي‌دهد، اما به تيم مي‌گويد چكار كنند تا پروژه جلو برود. در روش اسكرام دوره‌هاي زماني دو تا 4 هفته‌اي مشخص مي‌شود كه خود تيم زمان دقيق آن را مشخص مي‌كند و گروه در پايان هر دوره كار خود را ارائه مي‌دهد و بازخورد مشتريان را مي‌گيرد. به اين دوره‌ها اسپرينت (Sprint) گفته مي‌شود. پروژه طي اين اسپرينت‌ها به تدريج تكميل مي‌شود.

تاريخچه متدولوژي اسكرام

اولين بار در سال 1986 هيروتاكا تاكوچي و ليكوجيرو نوناكا كلمه Scrum را در مفهوم پيشرفت پروژه در مقاله خود به كار بردند. جالب است بدانيد نام اسكرام از نوعي بازي در فوتبال راگبي گرفته شده است.

بعد از آن گروه‌هاي مختلفي اين نظريه را بهبود و گسترش دادند تا اينكه در سال 2002، كن شوابر با ديگر همكارانش گروه اسكرام را تشكيل دادند و مجموعه اعتبارسنجي اسكرام را تاسيس كردند. وي در سال 2009 اين گروه را ترك كرد و Scrum.org را تاسيس كرد.

از سال 2009 يك مقاله عمومي تحت عنوان راهنماي اسكرام منتشر شده است كه توسط شوابر و جف شاترلند به روز رساني مي‌شود. اين مقاله تاكنون 5 بار بازبيني شده و آخرين نسخه آن نيز مربوط به نوامبر 2017 است.

چارچوب اسكرام

تا اينجا گفتيم اسكرام چيست و به چه دردي مي‌خورد. حالا چطور مي‌توانيم از اين روش پركاربرد و البته محبوب براي مديريت پروژه استفاده كنيم؟ در ادامه به ساختار و اجزاي يك اسكرام مي‌پردازيم. اسكرام‌ها از سه جز تشكيل مي‌شوند: تهيه سند محصول، تهيه سند اسپرينت و اجراي اسپرينت. اين سه مرحله همانند ابزاري براي حل يك مشكل و در يك اسكرام ثابت هستند، اما اينكه دقيقا محتواي آن چه چيزي باشد را ما خودمان مشخص مي‌كنيم.

مرحله اول: تهيه سند محصول

سند محصول درواقع فهرستي از كارهايي است كه بايد انجام شود و توسط مستر اسكرام نگهداري مي‌شود. اين سند فهرست ويژگي‌ها، نيازها، پيشرفت‌ها و تغييراتي است كه به عنوان ورودي براي سند اسپرينت به كار مي‌رود. در واقع سند محصول فهرست كارهاي تيم انجام پروژه است. اين فهرست يا سند مدام در حال بازبيني و تغيير است و معمولا مستر اسكرام آن را بازبيني مي‌كند؛ چراكه با پيشرفت كار، ممكن است چيزهاي جديدتري به آن افزوده شود.

مرحله دوم: تهيه سند اسپرينت

سند اسپرينت فهرستي شامل جزئيات هر اسپرينت، افراد اختصاص داده شده براي هر كار، زمان اسپرينت، رفع اشكالات و نقش هر فرد در انجام پروژه است. در اين سند مشخص مي‌شود كه كارهاي روزانه هر فرد چيست و چه اهدافي دارد. همچنين تاريخ برگزاري جلسات و اينكه در هر جلسه چه چيزي بايد ارائه شود، مشخص مي‌گردد.

در اين جلسات كارهاي انجام شده در اسپرينت قبلي ارائه و هدف اسپرينت بعدي نيز مرور مي‌شود. معمولا افراد پروژه آن‌ها را يادداشت مي‌كنند تا بدانند چه كاري را بايد در چه مدت زماني انجام دهند. به طور كلي سند اسپرينت قلب يك اسكرام است كه در آن تمامي جزئيات ذكر مي‌شود. البته اين سند هم همانند كل اسكرام منعطف است و بنا به نياز مشتري تغيير مي‌كند.

مرحله سوم: اجراي اسپاجراي اسپرينت يا همان هدف اسپرينت درواقع محصول نهايي يك اسپرينت است. پس از شرح وظايف و مشخص شدن جزئيات پروژه، اسپرينت كاري يا Scrum Flow شروع مي‌شود. در اين مرحله معمولا اسكرام مستر پروژه را رصد مي‌كند و با برگزاري جلسات كوتاه مدت با اعضاي تيم پيشرفت پروژه را بررسي مي‌كند.

در اين مرحله اگر نقصي باشد با تبادل نظر يا جابه جايي وظايف سعي در رفع آن مي‌شود. وظايف معمولا روي اسكرام برد نوشته مي‌شود و هر مرحله از كار كه به اتمام رسيد، جلو آن تيك زده مي‌شود. گزارش‌هايي كه توسط اعضا ارائه مي‌شود بايد صادقانه و دقيق باشد تا پروژه هرچه سريع‌تر و بهتر پيش برود.

نقش هاي اساسي براي يك اسكرام موفق

يك تيم اسكرام موفق بايد سه نقش يا سه وظيفه اصلي داشته باشد: صاحب محصول، مستر اسكرام و تيم توسعه. از آنجايي كه تيم‌هاي اسكرام عملكردي متقابل دارند، تيم پيشبرد شامل آزمايش كننده‌ها، طراحان، متخصصان UX، مهندسان عمليات و طراحان است.

صاحب محصول اسكرام

صاحبان محصول، محصول پروژه را كنترل مي‌كنند. آن‌ها روي درك شغل، مشتري و نيازهاي بازار تمركز مي‌كنند و سپس بر اساس آن، تيم مهندسي را براي انجام كار اولويت بندي مي‌كنند. يك صاحب محصول بهتر است ويژگي‌هاي زير را داشته باشد:

• ساخت و مديريت سند اسپرينت
• همكاري نزديك با كاركنان و اعضاي تيم تا مطمئن شود هركسي وظايفش را به خوبي فهميده است
• راهنمايي تيم براي انجام كارهاي بعدي

اسكرام مستر كيست؟اسكرام مستر هدايت كننده اسكرام است. معمولا نقش اسكرام مستر با مدير پروژه به اشتباه يكسان تصور مي‌شود؛ اما در واقع اسكرام مستر سعي مي‌كند تيم، وظايف خود را به درستي انجام دهد. او از به وجود آمدن چالش جلوگيري مي‌كند و در صورت بروز چالش يا مشكلي آن را به بهترين شكل هدايت مي‌كند.

يك اسكرام مستر موفق كار را به خوبي فهميده است و به تيم كمك مي‌كند تا كار را با شفافيت كامل پيش ببرد. او وظيفه هدايت جلسات، كنترل اسپرينت‌ها، همخوان كردن وظيفه هر شخص با توانايي‌هايش و هر كار ديگري كه به پيشبرد پروژه كمك كند را بر عهده دارد.

تيم توسعه

همانطور كه از اسم آن هم پيداست، اين تيم كه معمولا متشكل از  5 تا 7 نفر است، وظيفه انجام كارها را برعهده دارند. اعضاي تيم توانايي‌هاي مختلفي دارند و هركدام به نوعي پشتيبان يكديگر هستند. موفق‌ترين تيم‌ها كساني هستند كه اعضاي آن‌ها خود را به شكل «ما» ببينند نه «من». هر تيم اسكرام برنامه هر اسپرينت را اجرا مي‌كند.در انتها بايد بگوييم كه امروزه با پيشرفت تكنولوژي و پيچيده شدن روابط، پيشبرد اهداف يك پروژه كار سختي است. براي همين نياز به برنامه‌هاي مديريتي پروژه كاملا احساس مي‌شود. متدولوژي اسكرام بر اساس چارچوب اجايل يكي از همين روش‌هاي مديريت پروژه است كه اين روزها به دليل يادگيري آسان و استفاده راحت از آن بين تمامي مشاغل محبوب شده است.